Những khi thấy bế tắc, không biết phải chọn ngã rẽ nào mới là tốt nhất cho bản thân, chúng ta thường nhận được lời khuyên: “Hãy theo đuổi đam mê của bạn!”. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu trường Đại học Stanford mới đây đã đưa ra một nghiên cứu chứng minh lời khuyên này sẽ ngăn trở bạn trên con đường thành công.
Hai nhà tâm lý học trường Đại học Stanford là Carol Dweck và Gregory Walton với sự giúp đỡ của tiến sĩ Paul O’Keefe đã tiến hành một loạt nghiên cứu trong phòng thí nghiệm nhằm kiểm chứng việc: Niềm tin sẽ dẫn con người tới thành công hay thất bại?
Sau khi thực hiện thí nghiệm, ba nhà nghiên cứu trong một bài đăng trên tạp chí Psychological Science cho hay, lời khuyên chúng ta dễ dàng bắt gặp “Hãy theo đuổi đam mê” sẽ hạn chế sự thành công bởi nó khiến chúng ta nghĩ rằng con đường đến với thành công rất dễ dàng, đồng thời thu hẹp tầm nhìn của chúng ta.
Những người tham gia vào các cuộc thí nghiệm thuộc hai nhóm: những người hứng thú với khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán (STEM) và những người có đam mê về con người và nghệ thuật.
Các nhà nghiên cứu đã thực hiện tất cả năm cuộc thí nghiệm và quan sát tổng cộng 470 người khi họ đọc báo và xem các video về những môn học mà họ yêu thích cũng như những môn họ không có hứng thú. Kết quả, những người chỉ quan tâm sâu sắc đến một chủ đề ít có khả năng hoàn thành và hiểu được các tài liệu.
Từ đó, các nhà nghiên cứu đã đưa ra kết luận: những câu thần chú như “Hãy theo đuổi niềm đam mê của bạn!” khiến mọi người nghĩ rằng việc theo đuổi đam mê của bản thân là một việc đơn giản. Những người có niềm tin này phần lớn đều sẽ bỏ cuộc khi phải đối mặt với thử thách hay khó khăn.
Họ cũng thấy rằng việc chỉ theo đuổi một niềm đam mê duy nhất khiến chúng ta dường như không thể xem xét, quan tâm đến các lĩnh vực tiềm năng mới. Cách nhìn thiển cận như thế sẽ gây ra nhiều bất lợi đối với thành công của cá nhân cũng như tập thể.
Các nhà nghiên cứu cũng cho biết: “Nhiều tiến bộ trong khoa học và kinh doanh được tạo ra khi chúng ta biết phối kết hợp các lĩnh vực khác nhau hay khi chúng ta thấy được những mối liên hệ mới lạ giữa các lĩnh vực mà có thể chưa từng xuất hiện trước đó”.
O’Keefe nói thêm rằng sự kết nối trong thế giới ngày nay ngày càng chặt chẽ. Vì thế, những người biết kết hợp các lĩnh vực như nghệ thuật, công nghệ và khoa học xã hội với nhau sẽ có giá trị hơn bao giờ hết.
“Nếu bạn quá tập trung vào một lĩnh vực và gò bó bản thân trong lĩnh vực đó, nó sẽ ngăn cản bạn phát triển những niềm hứng thú và chuyên môn – công việc cầu nối mà bạn cần làm,” Walton nói.
Do vậy, thay vì nghĩ sự nghiệp là một cơ hội để theo đuổi niềm đam mê của bản thân, các nhà nghiên cứu gợi ý bạn nên nghĩ rằng cuộc sống là một chuỗi các cơ hội để phát triển nhiều niềm đam mê khác nhau.
Walton cho biết: “Bạn nhìn một cái gì đó và nghĩ rằng điều đó có vẻ thú vị và đó là lĩnh vực mà bạn có thể tham gia vào. Sau đó, bạn liền tham gia. Bạn dành thời gian để thực hiện, đối mặt với những thách thức. Theo thời gian, bạn sẽ làm chủ được điều đó”.
Mark Cuban, chủ sở hữu của Dallas Mavericks và là ngôi sao trên chương trình truyền hình thực tế “Shark Tank” của đài ABC cũng đồng ý với quan điểm của ba nhà nghiên cứu nhưng suy nghĩ của ông lại sâu xa hơn.
Cuban chia sẻ với các doanh nhân trên trang Amazon: “Một trong những lời nói dối ngọt ngào trong cuộc sống này là “Hãy theo đuổi đam mê của bản thân! Mọi người ai cũng khuyên bạn như thế.”
Ông lập luận rằng mọi người nên tập trung vào thế mạnh của bản thân hơn là niềm đam mê của họ bởi chúng ta không phải lúc nào cũng giỏi những thứ mà chúng ta quan tâm nhất và việc hoàn thiện một thế mạnh của bản thân cũng có thể trở thành một niềm đam mê.
Ông Cuban nói đùa: “Tôi từng đam mê trở thành một cầu thủ bóng chày. Tuy nhiên sau đó, tôi nhận ra cú ném bóng nhanh của mình chỉ đạt 70 dặm/ giờ trong khi các cầu thủ chuyên nghiệp lại đạt tới tốc độ hơn 90 dặm/ giờ”.
“Khi bạn xem xét thứ mà bạn đã dành thời gian cùng nỗ lực để thực hiện như những thứ mà bạn giỏi. Và nếu bạn dành ra đủ thời gian cần thiết, bạn sẽ thực sự giỏi ở lĩnh vực đó. Nếu bạn đã dành đủ thời gian và trở nên thực sự tốt, tôi sẽ cho bạn biết một bí mật nho nhỏ: Không một ai lại từ bỏ thứ mà mình giỏi cả vì thật thú vị khi có thể trở nên giỏi giang ở lĩnh vực nào đó và trở thành một trong những người giỏi nhất”.
